Günümüzde küresellesme ile birlikte çok uluslu isletmelerin sayisindaki artis, isletme sermayelerinin uluslararasi platformlarda dolasmasi, sermaye piyasalarinda yasanan gelismeler ve yasal düzenlemelerdeki degisiklikler gibi muhasebe kültürünü etkileyen bir diger gelisme ise uluslararasi finansal raporlama standartlarinin (UFRS) birçok ülke tarafindan kabul edilmesidir. Standartlarin kabul edilmesi, ülkeler arasindaki ticari engelleri ortadan kaldirarak küresel çapta tek bir muhasebe sisteminin olusturulmasini gerekli kilmistir. Standartlarin uygulanmasi, muhasebe algilamasinin degismesine ve dolayisi ile kültürün muhasebe üzerindeki etkisinin azalmasina neden olmaktadir. Çalismada, muhasebe uygulayicilarinin UFRS uygulamalarina bakis açilarinin ortaya çikarilmasi ve Türkiye’de UFRS uygulamalarinin kültür ve muhasebe degerleri üzerine olan etkisinin arastirilmasi amaçlanmaktadir. Bu amaçla yapilan anket çalismasi sonucunda, muhasebe uygulayicilarinin UFRS uygulamalarina bakis açilarina iliskin ifadeler, yapilan faktör analizi sonucunda faktörleserek literatüre yeni bir ölçek kazandirildigi düsünülmektedir. Ancak yapilan korelasyon analizi sonucunda, UFRS uygulamalarinin kültür ve muhasebe degerleri üzerinde yüksek düzeyde bir etkisi tespit edilememistir.

TFRS 5 Satis Amaçli Elde Tutulan Duran Varliklar ve Durdurulan Faaliyetler standardi çerçevesinde, bir yil içinde elden çikarilma ihtimali yüksek olan ve satis plani yapilmis duran varliklarin, satis amaçli elde tutulan duran varlik veya varlik grubu olarak siniflandirilmasi gerekmektedir. Duran varliklarin azalmasi ve dönen varliklarin artmasi sonucunu doguran bu degisiklik, sirketlerin likidite problemlerinin tespitinde kullanilan net isletme sermayesine olan etkisinin degerlendirmesi açisindan önem arz etmektedir. Bu çalismanin amaci paylari 2009-2014 döneminde Ulusal ve Gözalti Pazari’nda islem gören sirketlerin satis amaçli elde tutulan duran varlik grubu kullanim egilimlerinin incelenmesidir. Bu amaçla,varlik grubunun satis amaçli olarak siniflandirilmasinin finansal tablolar üzerindeki etkisidegerlendirilmektedir. Yapilan çalismada satis amaçli duran varlik gurubunun kullaniminin bankalarda, faktoring ve finansal kiralama sirketlerinde daha yüksek oldugu görülmüstür. Ayrica incelenen tüm sirketlerde duran varlik satisi yapilmasina karsilik satis amaçli duran varlik hesabinin kullanim egiliminin düsük oldugu sonucuna ulasilmistir.

Kamusal hizmetlerin temel finansman kaynagi olan vergiler ve diger mali yükümlülüklerin zamaninda tahsil edilip hazineye intikal etmesi, devletin sunmus oldugu hizmetlerin aksamamasi bakimindan elbette önemlidir. Bu amaçla, özel alacaklarin takip ve tahsil usulünden farkli olarak, kamu alacaklarinin zamaninda ödenmemesi halinde uygulanacak usuller için 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun kabul edilmistir. Mezkûr Kanun’da en etkili cebri tahsil yolu hacizdir. Kanun’un mahcuz menkul mallarin satisini düzenleyen 84. Maddesinde, “haczin yapildigi tarihin üçüncü gününden itibaren üç ay içinde satisa çikarilacagi” düzenlenmisse de bu süreye uyulmamasinin mal üzerindeki haczi kaldirmayacagi ya da idareye herhangi bir sorumluluk yüklenemeyecegi hem idarenin görüsünde hem de yargi kararlarinda yer bulmaktadir. Biz bu çalismamizda, haciz gibi kamu borçlularini önemli ölçüde etkileyen bir uygulamada mahcuz bir malin satisa çikis süresinin kanuni düzenlemeye ragmen idarece uzatilabilmesinin sakincalarini ortaya koyacagiz. Ayrica, özel alacaklar için uygulanan Icra ve Iflas Kanunu’nda yer alan “hacizli mallarin satisa çikis süresine uyulmamasinin mallar üzerindeki haczi kaldiracagi” hükmüne benzer bir düzenlemenin, kamu alacaklari için de mümkün olabilecegini gerekçeleri ile belirterek, yapilmasi gereken hukuksal düzenlemelere deginmeye çalisacagiz.

Çalismada, Kisitlar Teorisi (KT) ve Katki Muhasebesi’nin (KM) ortaya koymus oldugu ilkeler çerçevesinde, Zonguldak ilinde faaliyet gösteren bir otel isletmesinde kisitlarin tespit edilmesi ve kisitin ortadan kaldirilmasiyla bu durumun isletmenin kâri üzerindeki etkilerinin incelenmesine yönelik olarak bir örnek olay çalismasi yapilmistir. Yapilan çalismada, otel isletmesi Ekim 2013-Eylül 2014 döneminde incelenmis ve Temmuz ayinda isletmede piyasa kisitinin oldugu tespit edilmistir. Piyasa kisitina yönelik olarak, isletmenin tur acentalariyla yapacagi yeni anlasmalarin satislarini %10 artiracagi öngörülmüstür. Aylik katki paylarinin hesaplanmasi ve Katki Muhasebesi’ne (KM) göre hazirlanmis gelir tablosuna göre, isletmenin katki payinda ve kârinda bir artis oldugu tespit edilmistir.

Son zamanlarda isletmelerin elde etmis oldugu faaliyet sonuçlarinin yaninda, nakit akislarinin olusumu hakkinda bilginin raporlanmasi ve bu bilginin degerlendirilmesi isletme faaliyetlerinin basarisi açisindan önem kazanmaktadir. Isletmelerin nakit akislarinin incelenmesinde bunlarin hangi faaliyetlerden elde edildigi ve nerelere kullanildiginin analiz edilmesi önemlidir. Nakit akis tablolarinda yer alan faaliyetlere göre, nakit akislarinin durumunu belirli nakit akis özelliklerine göre olusturulabilecek farkli profiller söz konusudur. Bu çalismada BIST Ulusal 100 endeksi kapsaminda yer alan isletmelerin, nakit akis profilleri ile seçilmis finansal oranlar arasindaki iliski incelenmistir. Elde edilen sonuca göre isletmelerin en fazla (MODEL 2) isletme faaliyetlerinden pozitif, yatirim ve finansman faaliyetlerinden de negatif nakit akisina sahip olduklari saptanmistir. En çok karsilasilan bu profile sahip isletmelerin finansal oranlari, diger tüm profillerde yer alan isletmelerin finansal oranlari ile karsilastirilmistir.

Gelisen ve degisen rekabet kosullari isletmeleri sahip olduklari fonlari daha etkin sekilde degerlendirmeye zorlamaktadir. Sermaye piyasalarindaki derinlesme türev ürün olarak adlandirilan finansal araçlarin kullanilmasini beraberinde getirmistir. Türev ürünlerin en temel özellikleri riski azaltmak, bagli olduklari varliklarin fiyatini sabitlemek ve isletmeleri finansal piyasalardaki degisimlerden korumaktir. Turbo sertifikalar, yeni bir türev ürün türü olarak daha fazla risk ve getiri saglayan bir yatirim aracidir. Bu çalismada ülkemiz açisindan yeni bir türev ürün olan TURBO sertifikalarin isleyisi açiklanarak yapilan islemlerin TMS/TFRS karsisindaki durumu ele alinmistir.

Bu çalismanin amaci Borsa Istanbul (BIST)›da denetim görüslerinin hisse senedi getirileri üzerindeki etkisini arastirmaktir. Denetim görüslerinin açiklandigi tarih etrafindaki günlerde piyasanin denetim görüslerine tepkisini ölçmek amaciyla anormal getiriler hesaplanmistir. BIST’da islem gören, 2009-2014 yillarina ait, finans sektörü disinda faaliyet gösteren 88 sirketin denetim raporlarinda açiklanan görüsler incelenmistir. Veriler hipotez testleri ve regresyon yöntemine göre degerlendirilmistir. Bu baglamda belirtilen yillarda denetim görüsünün ilani ile hisse senedi getirisi arasinda pozitif bir iliskinin oldugu, olay öncesi ve sonrasinda endeks kapsamindaki sirketlerin hisse senetlerinden anormal getirilerin elde edilebilecegi tespit edilmistir. Bu durum, piyasanin yari güçlü formda bile etkin olmadiginin önemli bir göstergesidir

Finansal raporlamanin standardizasyonu, günümüz itibariyle genel kabul gören, bu yönüyle gerekliligi ve yararlari siklikla dile getirilen ancak bütünüyle hayata geçirilemeyen bir olgudur. Bunun birçok nedeni vardir. Bunlardan biri yayinlanan standartlarin ögrenilmesinde ve etkili bir uygulama sürecinin saglanmasinda karsilasilan güçlüktür. Tüm dünyada oldugu gibi Türkiye’de de muhasebe meslek mensuplari bu standartlari ögrenmek ve uygulamakla mükelleftirler. Fakat yapilan arastirmalara bakildiginda muhasebe meslek mensuplarinin bu standartlari etkili bir biçimde ögrenemedikleri ve/veya uygulayamadiklari göze çarpmaktadir. Bu çalismanin amaci da meslek mensuplarinin; mevcut ögrenme süreçlerinde hangi asamada olduklarinin ortaya çikarilmasi ve UFRS’yi ögrenme ve uygulama baglaminda, istenilen seviyeye hizli ve etkili biçimde ulasabilmeleri adina bilinçli yetkinlik ögrenme modeli çerçevesinde edinilecek bulgularin degerlendirilmesidir. Bu amaçla, online anket yolu ile 121 meslek mensubuna ulasilmis ve toplanan veriler uygun yöntemler ile analize tabi tutulmustur. Meslek mensuplarinin büyük çogunlugunun standartlar hakkinda bilinçli fakat yetersiz olduklari ortaya çikarken, bilincin ve yeterliligin ancak ögrenim düzeyindeki artis ile saglanabilecegi sonucuna ulasilmistir.

Bu çalisma, göller bölgesinde bagimsiz çalisan serbest muhasebeci (SM), serbest muhasebeci mali müsavir (SMMM) ve yeminli mali müsavirlerin (YMM) etik algilamalari ve muhasebecileri etik disi davranislara yönlendiren faktörler ölçülmüstür. Bunun için Antalya, Isparta ve Burdur’da faaliyet gösteren bagimsiz muhasebe meslek mensuplarina birincil veri toplama araci olan anket yöntemi uygulanmistir. Meslek mensuplarinin vermis olduklari cevaplar SPSS programinda analiz edilmistir. Yapilan analizler neticesinde muhasebecilerin, meslekle ilgili yasal düzenlemelerin yeterli olmadigi düsüncesinde olduklari ortaya çikmistir. Birçok kanunun sik sik degismesinin meslek mensuplarinin etik disi davranmalarina neden oldugu sonucuna ulasilmistir. Erkek meslek mensuplarinin kadin meslek mensuplarina göre daha fazla etik disi davranislara basvurduklari anlasilmaktadir.

Isletmelerde yönetimin finansal raporlamadaki sorumlulugunu etkin bir sekilde yerine getirebilmesine yardimci olan ve raporlama ile isletme süreçleri arasinda güvenilir ortamin yaratilmasina uygun olarak tasarlanmis bir iç kontrol sistemine ihtiyaç duyuldugu bilinmektedir. Güvenilir kontrol ortaminin yaratilmasi konaklama isletmelerinde verimliligin arttirilmasi için maliyetlerin etkin bir araç olarak kullanilmasi ile iliskilendirilmekte ve bu da ancak maliyetlerin saptanabilir ve denetlenebilir olmasi ile açiklanmaktadir. Bu dogrultuda çalismada yiyecek – içecek hizmeti veren konaklama isletmelerinde maliyet kontrol sistemleri üzerinde durulmakta ve bu kontrol sistemlerinin güvenilir bilginin üretilmesi noktasinda isletmelerdeki iç kontrol sisteminin etkinligi ile birlikte degerlendirilmesi yapilmaktadir. Böylelikle de hem iç kontrol sistemi bilesenleri hem de bu isletmelerdeki maliyet kontrol sistemi asamalari birlikte açiklanmaktadir.

Isletmelerin günlük ekonomik faaliyetleri içerisinde bireysel veya kurumsal nedenlerle hile, hata, yolsuzluk gibi sorunlar giderek daha fazla ortaya çikmaktadir. Adli muhasebecilik, muhasebecilik mesleginin özellikle hile, hata ve yolsuzluk konularina odaklanmis olan bir türü olarak karsimiza çikmaktadir. Adli muhasebecilik özellikle hukuk, muhasebe, bilisim gibi alanlarin kesisimi içerisinde hile ve benzeri olaylarin degerlendirilmesine yardimci olmaktadir. Dünyada hizla yayginlasan ve ayri bir mesleki uzmanlik olarak degerlendirilen adli muhasebecilik ülkemizde yeni bir kavram olarak gelisme asamasindadir. Bu çalismada Bati Akdeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarinin adli muhasebecilik kavrami ile ilgili görüsleri arastirilmistir.

Bagimsiz dis denetim, kuvvetli bir kurumsal yönetimin önemli bir parçasidir. Bagimsiz dis denetçi seçiminde birçok etken söz konusu olabilir. Firmalarin bazilari denetim maliyetini minimize edecek denetim firmalarini seçerken, bazilari ise kurumsal denetim firmalarini tercih etmektedirler. Bu süreçleri iyi analiz etmek için güçlü bir kurumsal yönetim yapisinin denetçi seçimi ile ilgisini anlamak büyük önem tasir. Bu çalismanin amaci Borsa Istanbul’da islem gören imalat sektöründeki firmalarin 2005- 2013 yillari arasindaki 882 firma-yil verilerini kullanarak kurumsal yönetim ile denetçi seçimi arasindaki iliskiyi incelemektir. Analiz yöntemi olarak, söz konusu iliski lojistik regresyon analizi kullanilarak incelenmistir. Ampirik bulgular, denetçi firmasinin seçiminin, özellikle yönetim kurulu ve ortaklik yapisi basta olmak üzere piyasa degerinin defter degerine orani, toplam varliklarin logaritmasi, cari oran ve sirketin CEO’sunun durumundan etkilendigini ortaya koymaktadir